Sheglova Olga Petrovna
Sheglova
Olga Petrovna
(1911-1981)
Geografiya fanlari doktori, professor, gidrologiya
sohasida taniqli olima. Uning
1960-yilda chop etilgan «Pitaniye rek Sredney Azii» (Toshkent) nomli yirik monografiyasida
o’lkamiz daryolarining to’yinish manbalarini aniqlanib, ularni miqdoriy baholash usullarini takomillashtirilgan. Olima shu yillarda tog` muzliklari gidrologiyasiga bag`ishlangan
bir qator ilmiy maqolalarni ham chop ettirdi. Ushbu ishlarning o’sha yillarda ilmiy
jamoatchilik orasida ijobiy ma’nodagi munozaralar va bahslarga sabab bo’lgani ko’pchilik
mutaxassislarga ma’lum.
Yuqorida qayd etilgan ilmiy-tadqiqot ishlarining natijalari
asosida olima 1963-yilda «O’rta Osiyo daryolarining to’yinish manbalari va ularni
miqdoriy baholash» mavzuida doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan. Unga
1966 yilda professor ilmiy unvoni berilgan.
Professor O.P.Sheglovaning 60-yillardan boshlab bajargan
ilmiy-tadqiqot ishlari, ayniqsa, «Formirovaniye stoka vzveshennыx nanosov i smiv
s gornoy chasti Sredney Azii» (Leningrad, 1972), «Geneticheskiy analiz i kartografirovaniye
stoka vzveshennix nanosov rek Sredney Azii» (Leningrad, 1984) kabi yirik ilmiy asarlari
gidrologiyada yangi ilmiy yo’nalishga asos soldi. Bu ilmiy yo’nalish «Tog` daryolari
muallaq oqiziqlarining genezisi bo’yicha tahlili» deb nomlanib, N.I.Makkaveev, A.V.Karaushev,
R.S.Chalov kabi dunyoga tanilgan mashhur olimlar tomonidan e’tirof etilgan.
Olima o’zining ilmiy asarlarida tog` daryolari suv va
muallaq oqiziqlari oqimining hosil bo’lish qonuniyatlarini ochib berdi. Tog`li o’lkalar
gidrologiyasi hamda glyatsiologiyasi rivojiga munosib hissa qo’shdi. U hayotining
oxirgi yillarida (1976-1981) O’zMU "Quruqlik gidrologiyasi” kafedrasiga rahbarlik
qildi. Olimaning rahbarligida 10 dan ortiq o’zbekistonlik yoshlar, shuningdek, Mo’g`iliston
Xalq Respublikasining ikki nafar fuqarosi (N.Sampilnorov, N.Dashdeleg) fan nomzodi
ilmiy darajasiga erishganlar.
Olga Petrovna Sheglovaning
nomi nafaqat sobiq Ittifoqda, balki uzoq chet ellarda ham yaxshi tanish. Olima o’z
ilmiy faoliyati davomida 100 dan ortiq ilmiy maqolalar va, yuqorida qayd etilganidek,
uchta yirik monografiya chop ettirgan. Hozirgi kunda professor O.P.Sheglova asos
solgan ilmiy yo’nalish bo’yicha ilmiy-tadqiqot ishlarini uning shogirdlari davom
ettirmoqdalar.
Использованные источники:
