26-iyul Rossiyada Parashutistlar kuni
Har yili 26-iyulda Rossiyada parashutchilar kuni nisholanadi. Parashyut (para... va fransuzcha tushish yuqoridan (masalan samolyotdan) tushayotgan odam yoki yuk tezligini atmosfera qarshiligi hisobiga kamaytiradigan apparat. Leonardo da Vinchi parashutning g’oyasini ilmiy asoslab bergan. XVIII asrda fransuz J.Mongolfye oddiy parashut bilan minoradan sakragan. Hozirgi aviatsiya parashutini Rossiyada birinchi marta 1911-yilda G.Ye.Kotelnikov yaratgan. Parashut gumbaz va osma tizimlardan iborat. Samolyotdan sakrash, borish qiyin bo’lgan joylarga yuk tashlash, yong’indan muhofoza xizmatchilarini o’rmonning yonayotgan joylariga tushirish, mahsus havo-desantqo’shinlari va harbiy tehnikani tashlash va boshqa maqsadlarda ishlatiladi. Shunga ko’ra, qutqaruv. Qo’ndiruv, tormoz va sport parashutlari kabi xillarga bo’linadi. Parashut pishiq matodan tayyorlanadi. Vertolyot yoki samolyotdan sakrashda ishlatiladigan parashutlar parashutchi tomonidan tortish halqasini bevosita tortish yo’li bilan yoki sakrovchining ishtirokisiz ochiladi. Yuk tashlash parashutlari odam ishtirokisiz ochiladi. Buning uchun maxsus tizimcha bo’lib, bir uchi samolyotga, ikkinchi uchi tortish halqasiga mahkamlab qo`yiladi. Parashutchi samalyotdan tizimcha uzunligicha uzoqlashishi bilan halqa tortiladi va parashut gumbazi ochiladi. Parashut gumbazining yuzasi 0,01 dan bir necha ming m.kv gacha bo’lishi mumkin. Parashutning tushish tezligi 1-5 m/s; 2) lift shaxchasida bosh arqon uzilib ketgan yoki tormoz ishlamay qolgan hollarda, shuningdek, klet yo’l qo’yilgan tezlikdan tez tushganda uni ushlab qoluvchi qurilma.
26-iyul Qayin po'stlog'idan qadimgi rus yozuvi topilgan kun
1951-yil 26-iyulda Qadimgi Novgorodda arxeologik qazilma ishlarini olib borilganida qayin po’stlog’iga yozilgan qadimgi rus yozuvlari topilgan. Birinchi qadimgi rus yozuvlari oddiy xolatning yozma murojatlari XV asrdagi yozuvlari Xolopyey ko’chadagi Nerevek arxologikqazilmalaridan topilgan edi. Birinchi raqamli rus yozuvlarini Novgorod mebel zavodida ishlovchi Nina Akulova topib oldi. Keyinchalikqadimgi rus yozuvlari Moskva Pskov, Smolensk eski Russiyada, Tverda, Torjda, Belarussiyada, Vitebek va Mstislavda, Ukrayinada, Zvenigorod shaharlari qazilmalarida topildi. hozirgi kunda qadimgi rus yozuvlari bir necha mingni tashkil etadi. "O’tmishdan nomli” yozuvlarida XI asrning birinchi yarmi oxirlari esa XV asrning o’rtalariga mixlanib yozilgan edi. To’rt yuz ellikdan ortiq qadimgi rus yozuvlari XI-XIII asr Qadimgi rusni Chingizxon asarlari bosib olmasdan ilgari yozilgan. "O’tmishdan” qadimgi rus yozuvlari yilma-yil yozib borilgan tarixiy manba hisoblangan boshqa matinlarga araganda alohida ahamiyatga ega manba hisoblanadi. Mayshiy turmushga oid manbalar bayon tarzda ifoda etilgan. "O’tmishdan noma yozuvlarida” qadimgi rus so’zlashuv tilida kutubxona kitob javonlarida yozilgan saqlanmoqda. Mutaxasislarni takidlashiga Novgorod madaniyat qatlamlari 20 mingdan ziyod qadimgi rus yozuvlari saqlanib qolingan. Birinchi qadimgi rus yozuvlari buyuk Novgorodda topilgan.
Foydalanilgan manbalar:
