Nega oyda hayot yo’q?
Inson Oy yuzasini sinchiklab tadqiq qilgach, u haqda ko’pgina qiziq narsalarni
bilib oldi. Ammo Oyda hayot yo’qligini u yerga qadami yotmasdan
oldin ham bilar edi. Inson Oy yuzasini sinchiklab tadqiq qilgach, u haqda
ko’pgina qiziq narsalarni bilib oldi. Ammo Oyda hayot yo’qligini u yerga qadami
yotmasdan oldin ham bilar edi.
Oyda atmosfera yo’q. Munajjimlar buni Oyda Quyoshning
botish payti yoki kechqurungi va tongi g’ira-shira payt bo’lmasligiga qarab
aniqlashgan. Yerga tun asta-sekin cho’ka boradi, chunki havo Quyosh botgandan
keyin ham uning nurlarini aks ettirib turadi. Oyda esa butunlay boshqa
manzarani ko’rish mumkin: bir pasda qorong’ilik tushadi.
Atmosfera yo’qligi sababli Oyga Quyoshning barcha
nurlari to’g’ridan-to’g’ri tushaveradi. Quyosh Uzidan issiqlik, yorug’lik va
radioto’lqinlar chiqaradi. Yerdagi hayot shu issiqlik va yorug’likka
bog’liqdir.
Quyosh o’zidan yana zararli radiatsiya ham tarqatadi.
Yer atmosferasi bizni ulardan himoya qiladi. Oyda esa bunday zararli
radiatsiyani yutadigan atmosfera yo’q. Quyoshdan chiqayotgan barcha foydali va
zararli nurlar hech bir to’siqsiz Oy yuzasiga yetib kelaveradi. Atmosfera
yo’qligi sababli Oy yuzasi yo haddan ziyod issiq, yoki nihoyatda sovuq bo’ladi.
Aylanayotgan Oying Quyoshga qaragan tomoni juda qizib ketadi va temperatura
Selsiy shkalasi bo’yicha 150 darajaga yetadi. Bu shaqirlab qaynayotgan suvning
temperaturasidir. Jazirama Oy kuni ikki hafta davom etadi.
So’ngra ikki hafta davom etadigan tunga navbat keladi.
Tunda temperatura — 125 darajaga tushib ketadi. Bu Yerning Shimoliy qutbidagi
temperaturadan ikki barobar sovuqdir.
Bunday sharoitda Yerdagi hayot shakllaridan birortasi
ham mavjud bo’lishi mumkin emas.
OY KUNDUZI QAYGA KETADI?
Ahyon-ahyon bo’lsa-da, Oyni kunduzi ham ko’rish
mumkin. Chunki u kunduzi Yerning biz yashayotgan tomoniga qarama-qarshi tarafga
o’tib qoladi. Ba’zida naq tepamizda turgan bo’lsa ham uni ko’rish imkoni
bo’lmaydi, chunki Quyoshning yorqin nurlari ularni qaytarayotgan Oyni bizga ko’rsatmay
qo’yadi. Erta tongda yoki kechqurunlari, ya’ni Quyosh nurlari ko’zimizni
qamashtirmayotgan kezlar ular ikkalasini ham ko’rishimiz mumkin bo’ladi.
