Oltindan qimmat metallar
Kaliforniya-252
Bu metallning narxini aytish juda
mushkul, faqatgina taxmin qilish mumkin. 1 grammi 27 mln dollar atrofida. Kaliforniya-252 metallining bunday
narxda bo’lishiga yer yuzida juda kam tarqalganligi sabab,
ya’ni 5 grammni tashkil qiladi. Bu metall
sun’iy ravishda 1 martagina 1958-yili yaratilgan. U radioaktivligi bilan ajralib
turadi. Parchalanish davrida juda katta miqdorda energiya ajralib chiqadi.
Rodiy
Narxi: 1grammi 58 dollar
Yer yuzida kam tarqalgan. Alyuminiyga
o’xshash, ammo qattiq. Rodiy asosan katalitik
jarayonlarda ishlatiladi. Biologik jarayonlardi qatnashmaydi. Rodiy
birikmalari juda oz miqdorda uchraganligi uchun inson organizmiga ta’siri
oxirigacha o’rganilmagan. Bunga qaramay o’ta zaharli hisoblanadi. Rodiy tuzlari odam terisi rangini o’zgartirish
xususiyatiga ega.
Oltin
Narxi: 1grammi 56 dollar
Oltin og`ir metall, zichligi
bo’yicha osmiy, iridiy, reniy, platina va plutoniydan keyingi 6-o’rinda turadi.
Zichligi 19 621 kg/m. Yuqori zichligi tufayli qazib olish oson,
buning uchun sodda texnologik jarayonlarni talab etadi.
Platina
Narxi: 1 grammi 60 dollar
Platina va uning eritmalari zargarlik
sanoatida keng qo’llaniladi.
Bir yilda 50 tonnaga yaqin metall ishlatiladi. Xitoyda yil davomida 10 millionga
yaqin, umumiy og`irligi salkam 25 tonna bo’lgan platina mahsulotlari sotiladi.
Plutoniy
Narxi: 1 grammi 4000 dollar atrofida
Kumushsimon oq, og`ir, mo’rt, radioaktiv metall. Mendeleev davriy jadvalida aktiniyoidlar oilasiga kiradi. Yadro quroli ishlab chiqarishda, atom reaktorlarida yadro yoqilg`isi va kosmik apparatlar uchun energiya manbai sifatida ishlatiladi.
Tritiy
Bir kg tritiy olish uchun 30 million
dollar sarflanar ekan. Asosan tritiyli yorug`lik manbalarida ishlatiladi.
Osmiy-187
Narxi: 1 grammi 200 ming dollar
Bu metallning qimmatligi boisi shundaki,
juda murakkab jarayonlar vositasida ajratib olinishidir.
Foydalanilgan manbalar:
