H - harfiga oid izohli lug`atlar
Himolay - dunyodagi eng baland tog'
tizmalaridan biri. Sanskritcha xima-«mangu qor», alayya-«makon»,
«uy», ya'ni «mangu qorlar makoni» degani. Tog' tepasi doimiy qor va muzliklar
bilan qoplanib yotishidan shunday atalgan.
Hind - Xitoy, Hindiston va
Pokiston hududidan oqib o'tuvchi daryo. Qadimgi
hind tilidagi sindxu so'zidan olingan bo'lib, «daryo» degan
manoni bildiradi.
Hindiston - Janubiy Osiyodagi yarim
orol va davlat. Sharq manbalarida Hind deb tilgan olinadi. Bu nom sindhu-«daryo»
so'zidan kelib chiqqan, chunki Hind daryosi Sindhu deb atalgan. Mahalliy
xalq tilida s tovushi h tovushi bilan yaqinligi sababli sindhu so'zi hinduga
aylangan. Keyinchalik bu yerning aholisi hindular deb ataladigan
bo'ldi. Hindular o'z mamlakatini Bxarat (qadimgi qabilalar nomi) deb
atashadi.
Hindixitoy - Janubi-Sharqiy Osiyodagi
yarim orol. Hindiston va Xitoy oralig'ida joylashganligi uchun yevropaliklar
yarim orolni shunday atashgan.
Hindukush - Osiyodagi tog'lar.
Rivoyatlarga ko'ra, bu tog'larda hindular ko'p halok bo'lgan, chunki sovuqqa o'rganmagan
hind savdogarlari tog'dan oshib o'tayotganlarida sovuqqa bardosh bera olmagan.
Shu boisdan u «hindular qirilgan tog'» deb atalgan. Kush-tojikcha kushidan-«so'ymoq»,
«qirmoq» so'zidan olingan. Shuning uchun tog' nomini Hindiqush deb atalaffuz
qilish noto'g'ri.
Arab sayyohi Ibn Battuta
ham bu tog' «hindular qotili»dir, chunki Hindistondan keltirilayotgan juda ko'p
qullar, qattiq sovuq va qalin qor dastidan bu tog'larda halok bo'lganlar, deb
yozgan.
Hindukush aslida Hindukash
bo'lib, kash-«suv ayirg'ich» degan ma'noda, deb hisoblaydiganlar ham
bor.
Hisor tog'lari - O'rta Osiyodagi tog'
tizmasi. Dushanba yaqinidagi Hisor shahri nomidan olingan. Hisor so'zi
nomlar tarkibida ko'p uchraydi va «qal'a», «qo'rg'on» ma'nolarini bildiradi.
